بررسی عوارض چشمی دیررس گاز خردل در مجروحین شیمیایی جنگ ایران وعراق

مقدمه و اهداف چشم در مقابل گاز خردل به علت سطح رطوبت آن خیلی حساس است، با توجه به عوارض دیررس این گاز، این مطالعه جهت بررسی عوارض طولانی مدت گاز خردل  انجام گرفته است.  مواد و روش ها این پژوهش به روش توصیفی در 300 نفر از مجروحین شیمیائی جنگ تحمیلی که سن آنان بین 75-40 سال بود و از زمان مصدومیت آنان 33-28 سال گذشته بود، انجام گرفت. یک معاینه کامل چشمی توسط یک متخصص چشم انجام شد. عوارض در چهار گروه شامل : طبیعی، خفیف، متوسط و شدید تقسیم بندی گردید، نتایج توسط آزمونX2 مورد قضاوت آماری قرار گرفت و سایر نتایج در قالب آمارهای توصیفی اعلام گردید. یافته ها از 300 مجروح جنگی 37.5%سن بین 50-46 سال،79% سابقه یک بار مصدومیت،13.4%سابقه دوبارمصدومیت،  6.6% سابقه سه بار مصدومیت و1% بیش از سه بار،42% سابقه بستری،77.6% سابقه مصرف دارو، بیشترین شکایات، خارش (42.3%)، سوزس (38.3%) و احساس خشکی چشم (37%). بیشترین عوارض پلک ها اختلال غدد میبومین (39.4%). بیشترین عوارض ملتحمه، آنومالی های عروقی (46.6%). بیشترین عوارض ناحیه لیمبوس، ایسکمی (12%) و بیشترین عوارض قرنیه، اختلال سلول های اپی تلیال (13.4%) بودند. اعمال جراحی قبلی انجام شده: بستن پونکتوم اشکی (19.4%)، پیوند قرنیه نفوذی (0.33%)، تارسورافی (0.66%)، کشیدن ملتحمه روی قرنیه (1%)، پیوند غشای آمنیونی (0%)، پیوند سلول های بنیادی (66/2%) و پیوند لایه ای قرنیه (66/0%) بودند. از نظر شدت ضایعات: نرمال(53.34%)، خفیف(33/33%)، متوسط(9.33%) و شدید(4%) بودند.  نتیجه گیری یافته های پژوهش نشان داد که گازخردل دارای عوارض تاخیری در چشم است وآنومالی های عروقی ملتحمه و اختلال سلول های اپی تلیال قرنیه بیشترین عوارض بودندوعوارض خفیف نسبت به متوسط و شدید بیشتر بود.